Staff Writer March 29, 2024ගෝලීය චොක්ලට් කර්මාන්තය අභියෝගාත්මක තත්ත්වයක පසුවන අතර එයට හේතුවී ඇත්තේ චොක්ලට් සඳහා වන ඉල්ලුම් ඉහළ ගියත් කෙකෝවා සැපයුම අඛණ්ඩව පවත්වා ගෙන යාමට සැපයුම්කරුවන් අපොහොසත් වීම හේතුවෙනි.
ලොව ප්‍රධානතම කොකෝවා සැපයුම්කරුවා වන්නේ බටහිර අප්‍රිකාව වන අතර ලෝකයේ කොකෝවා බීජ වගාවේ සියයට 90ක් පමණ සිදුවන්නේ හෙක්ටයාර 2කටත් අඩු භූමි ප්‍රමාණ තුළය..
ලොව සමස්ත කොකෝවා නිෂ්පාදනයෙන් සියයට 75ක් පමණ සපයන්නේ අයිවරි කෝස්ට්, ඝානා, කැමරූන්, සහ නයිජීරියාව යන රටවල්ය.
බටහිර අප්‍රිකාවේ මිලියන ගණනක් වන ගොවීන් කොකෝවා නිෂ්පාදනය දුගී බවෙන් මිදීමට ඇති එකම මාර්ගය ලෙස සලකයි.
කෙසේ වුව ද වසර 3ක් අඛණ්ඩව ලොව කොකෝවා නිෂ්පාදනය පහළ ගොස් තිබේ.
විශේෂඥයින් මත පළකරන්නේ සිව්වන වසරටත් කොකෝවා නිෂ්පාදනය වාර්තාගත අන්දමින් පහළ යාමේ අවදානමක් උද්ගතව ඇති බවය.
ලෝකය මුහුණ දී සිටින කාලගුණ විපර්යාසවල බලපෑමෙන් උෂ්ණත්වය ඉහළ යාම නිසා කොකෝවා අස්වැන්නට එල්ල වී ඇති බලපෑම නිසා කොකෝවා බීජ සපයා ගැනීමට ඇති අපහසුතා මෙම තත්ත්වයට හේතු වී තිබේ.
ඒ අනුව, ඝානාවේ කොකෝවා බීජ නිෂ්පාදනාගාර 8ක් පමණ මේ වනවිට වසා දමා ඇත.
කොකෝවා සැකසුම් කිරීම සීමා කර ඇති අයිවරි කොස්ට් සහ ඝානාව ලොව කොකෝවා නිෂ්පාදනයේ 60%කටම දායක වේ.
ජාත්‍යන්තර කොකෝවා සංවිධානය පුරෝකතනය කරන්නේ, මෙවර කන්නයේ දී ගෝලීය කොකෝවා අවස්වැන්නේ මෙට්‍රික් ටොන් මිලියන 4.45ක් දක්වා සියයට 10.9කින් පහත වැටෙනු ඇති බවය.
මේ සමගම කොකෝවා මිල ද දෙගුණයටත් වැඩි ගුණයකින් ඉහළ ගොස් තිබේ.
ඒ අනුව, බොහෝ චොකලට් නිෂ්පාදකයින්, ගොවීන්ට රජය නියම කර ඇති මිලට වඩා වැඩි මිලක් ගෙවා කොකෝවා ලබා ගැනීමට යොමුව සිටී.
එමෙන්ම චොකලට් නිෂ්පාදකයින්ට සෘජුවම අමු කොකෝවා භාවිතයෙන් චොකලට් නිෂ්පාදනය කළ නොහැකිය.
ඒ සඳහා ඔවුන් කොකෝවා බීජ කොකෝ බටර් බවට පත්කර ගත් යුතු වේ.
නමුත් චොකලට් නිෂ්පාදකයින් පවසන්නේ කොකෝවා සපයා ගැනීමට ඇති බාධා නිෂ්පාදන ක්‍රියාවලියට දැඩි බලපෑම් එල්ල කර ඇති බවය.
උදාහරණයක් විදිහට අයිවර් කෝස්ට් හි ප්‍රධානතම චෝකලට් සැකසුම්කරුවෙකු වන ට්‍රැන්ස්කාවෝ සමාගම රජය යටතේ ක්‍රියාත්මක වුවත් මේ වනවිට කොකෝවා බීජ මිලදී ගැනීම නවතා තිබේ.
ඒ කොකෝවා බීජ මිල අධික වීම හේතුවෙනි.
සාමාන්‍යයෙන් සිදුවන්නේ දේශීය ගොවීන් දේශීය තැරැව්කරුවන් වෙත කෝකෝවා බීජ අලෙවි කිරීමය.
ඔවුන් ඒවා ගෝලීය වෙළෙඳපොළ වෙත විකිණීමට පියවර ගනී.
එමෙන්ම ගෝලීය වෙළෙඳාම්කරුවන් ඒවා ලොව ප්‍රමුඛතම චොකලට් නිෂ්පාදන ජාල වෙත විකිණීම සිදුකරයි.
නමුත් කොකෝවා අස්වැන්න පහළ යාමත් සමග කොකෝවා වගාකරුවන් සෘජුවම වැඩි මිලට කොකෝවා අලෙවි කිරීම ආරම්භ කර තිබේ.
කොකෝවා අස්වැන්න අවම වීම සහ මිල ඉහළ යාමේ සෘජු බලපෑම් එල්ල වන්නේ චොකලට් නිෂ්පාදන ක්‍රියාවලියට යි.